“Nón ngựa Gò Găng

Bún song thằn An Thái…”

An Thái, một ngôi làng nhỏ thuộc thị Xã An Nhơn tỉnh Bình Định, ngôi làng nổi tiếng với nghề dệt lụa và món bún song thằn Tiến Vua.

Về món bún song thằn đã nổi danh từ hai trăm năm trước. Từ thế kỷ 18, khi người Hoa đến thị tứ An Thái sinh cơ lập nghiệp, họ đã mang theo nghề làm bột đậu xanh và nghề làm bún. Riêng nghề làm bún song thằn, được gìn giữ theo kiểu gia truyền suốt nhiều đời nay. Dù số hộ làm bún song thằn ít, sản phẩm đưa ra thị trường có phần khiêm tốn so với một số loại bún bánh khác, nhưng cái vị ngon của bún, hàm lượng dinh dưỡng cao của bún được làm từ đậu xanh này đã tạo được thương hiệu riêng của mình, nức tiếng từ lâu.

Để làm ra bún song thằn, thợ làm bún phải trải qua nhiều công đoạn rất phức tạp và vất vả. Đậu làm bún phải lựa những hạt đẹp nhất, phơi nắng cho thật khô rồi ngâm nước lạnh, sau đó đem giã vào ban đêm (không giã ban ngày vì trời nắng nóng sẽ làm bột hỏng ngay). Bột được giã xong phải mang gạn lọc để lấy tinh bột đậu. Tinh bột phải phơi thật khô trước khi đem nhào thành bánh bún để ép bún. Thông thường, 5 kg đậu xanh sau nhiều công đoạn giã, đãi, lắng lọc mới được 1 kg tinh bột để làm ra chưa đầy 1 kg bún khô. Vất vả, công phu và chắt chiu là thế nên bún song thằn có hương vị thơm ngon và giá trị rất cao. Trước đây, người dân An Thái làm bún song thằn chủ yếu làm quà biếu. Hiện nay, được sự đầu tư của địa phương, bún song thằn đã được sản xuất tập trung và trở thành một trong những đặc sản ngon nhất của Bình Định vươn ra cả thị trường nước ngoài.

❝ Theo bà Lý Thị Hương, 85 tuổi và người làm bún Song Thằn gia truyền lâu nhất hiện nay ở An Thái, thì nghề làm bún này được truyền từ ông tổ nghề là Hồ Văn Mơi, sau đó qua mẹ của bà Hương là bà Hồ Thị Vịnh. Bà Vịnh có hai đời chồng (chồng trước là người Việt bị mất) chồng sau là ông Lý Phát (người Hoa). Ông Lý Phát muốn bà Vịnh đem nghề bún Song Thằn về Trung Quốc nhưng bà đã không đi mà ở lại giữ nghề, ông Phát dẫn người con gái đầu về Trung Quốc.

Hiện nay ở An Thái bún Song Thằn thì có 4 lò, đó là Hưng Đắt, Hương Huệ và Phúc Lộc (đều là con của bà Lý Thị Hương) và lò bún Phước Hải Sanh. ❞

Bún song thằn dùng chế biến món nào cũng ngon. Bún xào với tôm, thịt rất đậm đà, sợi bún dai và rời, không bị vón cục như bún gạo. Bún song thằn nấu canh với tôm, cua hoặc thịt nạc thì ngon tuyệt. Sợi bún trong, dai và thơm ngát hương đậu xanh. Nước canh bún trong, ngọt và thơm lừng. Bún song thằn bổ và mát, hương thơm lạ kỳ, thưởng thức một lần chắc chắn sẽ nhớ mãi. (ST)

Người dân An Thái dí dỏm rằng bún song thằn là “bún hoàng hậu” trong làng bún bánh cổ truyền An Thái. Nhà Bà Đầm có bán bún song thằn tiến Vua đặc sản Bình Định nhé.